Mất ngủ hoàn toàn (bệnh nhân không hề ngủ được trong 24 giờ) hiếm gặp trong mất ngủ tiên phát. Chúng có thể là hậu quả của mất ngủ đầu giấc, giữa giấc hay cuối giấc.

Mất ngủ tiên phát có nguyên nhân thiếu hụt chất dẫn truyền thần kinh serotonin trong não. Tuy nhiên, sự thiếu hụt này không quá trầm trọng như trong bệnh trầm cảm, nên bệnh nhân chỉ có triệu chứng mất ngủ mà không có thêm bất kỳ triệu chứng nào khác.

Cũng như trầm cảm, mất ngủ tiên phát chịu sự ảnh hưởng rõ ràng của thời tiết. Bệnh nhân hay khởi phát bệnh vào mùa hè và bệnh thường nặng lên trong thời gian này. Người ta lý giải hiện tượng này bằng các yếu tố vật lý như nhiệt độ, độ ẩm không khí, tia tử ngoại của mặt trời cao hơn các thời điểm khác trong năm.

Mất ngủ tiên phát là bệnh mạn tính, nếu không được điều trị, bệnh có thể kéo dài suốt đời.

Quan niệm sai lầm về cách trị mất ngủ

Với người mới bị mất ngủ thường quan niệm rằng cần phải tìm thuốc gì giúp họ ngủ được càng nhanh càng tốt. Chính quan niệm đó khiến họ lựa chọn mọi cách thậm trí cách nặng nhất để trị bệnh mất ngủ cho mình đó chính là sử dụng thuốc an thần, hoặc thuốc gây ức chế thần kinh trung ương.

Còn những người mất ngủ lâu năm sau khi đã sử dụng mọi cách thì họ buông xuôi và quan niệm rằng cứ uống thuốc gì mà giúp họ ngủ được là tốt rồi. Bởi vậy họ bất chấp tất cả những tác hại có thể xảy đến với sức khỏe và lựa chọn thuốc an thần gây ức chế thần kinh trung ương. Hậu quả là dù có ngủ được nhưng sáng dậy họ vô cùng mệt mỏi, uể oải thậm, người thiếu sức sống, suy giảm trí nhớ… và họ không biết được rằng uống những loại thuốc đó họ đã bị nghiện lúc nào không hay.

Các thuốc bình thần (benzodiazepine) và thuốc ngủ (barbituric) cho kết quả rất hạn chế do các thuốc này nhanh chóng bị “quen” thuốc và mất tác dụng sau một vài tuần điều trị.

Lại có những người, ngủ không đủ 8 tiếng một ngày mà chỉ ngủ từ 5-6 tiếng nhưng sáng dậy họ tỉnh táo, không mệt mỏi, không buồn ngủ. Thế nhưng họ vẫn cố công tìm thuốc để giúp kéo dài giấc ngủ được lâu hơn. Kết quả là họ sử dụng thuốc an thần hoặc thuốc chứa chất ức chế thần kinh trung ương để “ngủ cho đủ 8 tiếng”.

Điều này là một sai lầm tai hại vì thực chất họ không cần dùng thuốc nếu họ ngủ 5-6 tiếng nhưng giấc ngủ sâu, ngủ dậy không thấy mệt mỏi, tỉnh táo đây chính là khái niệm: “Ngủ lâu không bằng ngủ sâu”.

Các nguyên tắc vệ sinh giấc ngủ

Ngoài việc tuân thủ dùng thuốc, người bị mất ngủ tiên phát cần phối hợp các nguyên tắc vệ sinh giấc ngủ sau đây để việc điều trị đạt hiệu quả: thức giấc cùng một giờ hàng ngày; giới hạn thời gian nằm trên giường trước khi ngủ; không dùng các chất kích thích thần kinh trung ương (cà phê, thuốc lá, rượu); tránh ngủ chợp mắt ban ngày; có các bài tập thể dục sôi nổi vào buổi sáng sớm; tránh xa các sự kiện gây kích thích, thay thế chúng bằng nghe đài, xem tivi hoặc đọc sách; tắm nước nóng khoảng 20 phút trước khi đi ngủ; ăn vào một giờ nhất định trong ngày, không ăn nhiều trước khi đi ngủ; tập các bài tập thư giãn đầu óc và cơ vào các buổi tối hàng ngày; cố gắng có được các điều kiện ngủ thoải mái.

Đông y: định nghĩa và nguyên nhân về mất ngủ

Chứng mất ngủ có nhiều nguyên nhân phức tạp. Hoặc do tâm tỳ yếu gây thiếu huyết hoặc do thận âm suy kém hoặc do hỏa của can đởm bốc, hoặc do vị khí không điều hòa, hoặc do sau khi ốm bị suy nhược không ngủ được.

• Do Tâm tỳ yếu: Do lao động hoặc suy nghĩ quá sức, hoảng hốt, tim hồi hộp, hay quên, chân tay rũ mỏi, ăn uống kém, sắc mặt vàng úa.
• Do Thận âm suy kém: Mất ngủ, buồn bực, ù tai, đau lưng, đàn ông kèm có di tinh, phụ nữ kèm theo bạch đới
• Do Hỏa của can đởm bốc: Mất ngủ, thêm các chứng đầy tức ngực sườn, ợ hơi, cáu gắt, ngủ hay chiêm bao linh tinh.
• Do Vị khí không điều hòa: Mất ngủ kèm theo đầy tức vùng vị quản, đầy bụng, ợ hơi

Thiên Vân – Giải pháp của Đông dược Phú Hà giúp phụ nữ ngủ ngon